Boerderijvergisting in de regio

Een significante toename van mestvergisters op de boerderij heeft ook een impact op de regio. In dit hoofdstuk een overzicht van wat een vergister voor de regio kan betekenen, gevolgd door specifieke voordelen voor de ondernemer zelf.

Werkgelegenheid

De kleine en eenvoudige mestvergisters voor op de boerderij kunnen vergaand geautomatiseerd worden. De veehouder zelf heeft niet noodzakelijk veel werk aan een vergister. Ervaringen met de eerste vergisters in Nederland, en uit omringende landen, wijzen uit dat een vergister qua dagelijkse arbeid goed te combineren is met het bestaande werk.

Naast het dagelijks beheer van de installatie moet ook onderhoud gepleegd worden aan de installatie. Denk aan het onderhoud aan gasmotor of revisie van pompen. Dit soort werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd door lokale onderhoudsbedrijven, waarmee een vergister extra werk en omzet in de regio genereert.

Social responsibility

Het bouwen van een mestvergister blijft niet onopgemerkt. Omwonenden worden vaak betrokken bij de bouw en van informatie voorzien. Een ideale manier voor een ondernemer om de buurt te tonen dat duurzaam ondernemen belangrijk is. Dit kan de acceptatie van mestvergisting specifiek maar ook de veehouderij in het algemeen vergroten. Daarbij doet goed voorbeeld vaak goed volgen: het kan omwonenden aanzetten ook met duurzame energie aan de slag te gaan.

Indien gekozen wordt voor de productie van elektriciteit of groengas is het ook goed mogelijk energie te gaan leveren aan omwonenden. Via bijvoorbeeld vandebron.nl kan een ondernemer de opwekte energie verkopen aan mensen uit de buurt. Via een postcoderoos of energiecoöperatie kunnen geïnteresseerden ook mede-eigenaar worden van de installatie en zo hun energieverbruik verduurzamen. De praktijk laat zien dat dit soort initiatieven de sociale cohesie sterk kunnen vergroten.

Stabieler elektriciteitsnet

Wanneer een mestvergister wordt gecombineerd met een warmtekrachtkoppeling of gasturbine om elektriciteit te produceren kan de installatie het elektriciteitsnet lokaal stabieler maken. In Nederland hebben we weinig te maken met stroomstoringen, dankzij grote inspanningen van de netwerkbedrijven. Met de komst van meer decentrale energieproductie wordt het steeds lastiger het net op spanning te houden. Door de WKKs als schakelcapaciteit in te zetten kan de netstabiliteit verhoogd worden. Bij een overaanbod aan elektriciteit worden de motoren teruggeschakeld, en bij plotselinge tekorten aan elektriciteit kan de motor juist opgeschakeld worden. Met moderne regeltechniek kan dit proces volledig geautomatiseerd worden. De mestvergisters worden dan belangrijke elementen in de ‘smart-grid’.

In het buitengebied, waar de meeste mestvergisters geplaatst worden, is soms sprake van sterke spanningsdaling. Als de spanning onder de 220 Volt komt valt de stroom niet uit, maar werken apparaten niet optimaal. Het verbruik van apparatuur gaat omhoog (is duurder voor de gebruiker dus) en er is meer slijtage van motoren en elektrische apparatuur.  Door een sterke decentrale invoeder als een biogasWKK kan lokaal het voltage weer opgestuwd worden, zodat situaties van onderspanning vermeden of sterk verminderd kunnen worden. Een voordeel voor de ondernemers zelf als voor de buurt.

Voordelen voor veehouders

Behalve financieel voordeel zijn er meer voordelen aan te wijzen voor de veehouder die als positief neveneffect kunnen worden gezien van mestvergisting.

Stabiele energieprijzen

Door eigen energie op te gaan wekken wordt een bedrijf onafhankelijk van energieleveranciers. Dat betekent dat de energieprijs voor de levensduur gelijk is aan afschrijving en onderhoudskosten van de installatie. Prijsschommeling op de wereldmarkt hebben geen invloed op de energiekosten van het bedrijf. Dit geeft een zekerheid in de bedrijfsvoering, al is voor de meeste veehouderijbedrijven de energierekening niet de grootste kostenpost.

Wat hierbij wel van belang is, is dat de energieprijs niet alsnog kunstmatig aangepast wordt. Dat zou bijvoorbeeld het geval zijn wanneer er een energiebelasting komt op zelf opgewekte energie. Een dergelijke maatregeling zou een de-stimulering zijn van micro vergisting.

Mestbewerkingsopties

De Nederlandse veehouderij heeft te maken met een mestoverschot. Veel bedrijven moeten een deel van de mest verwerken of laten verwerken. Er zijn veel initiatieven in de markt voor kleinschalige verwerkingsinstallaties. Wanneer dit gecombineerd kan worden met vergisting kan de energie uit de vergister gebruikt worden in de mestbewerking. Op die manier opent een vergister de weg naar verdere bewerking en verwerking van de mest op het eigen bedrijf. Daardoor kan bijvoorbeeld de mest ingedikt worden zodat er veel minder volume mest hoeft te worden afgezet. Dat kan aanzienlijk verschil maken in het aantal benodigde transportbewegingen (wat financieel voordeel geeft voor de boer, maar vooral ook overlast beperkt voor de omgeving).

Mest die is vergist is ook beter te bewerken dan verse mest. Scheiding van de mest, in bijvoorbeeld mineraalrijke en mineraalarme fracties is een stuk minder ingewikkeld wanneer de mest eerst vergist is geweest.

Minder kunstmest gebruik

Mest, of deze vergist is of niet, is uiteindelijk bedoelt om de vruchtbaarheid van de akkers op peil te houden. Zeker op grondgebonden bedrijven bestaat een mooie kringloop van gras/mais etc., via veevoeding, naar mest die weer zorgt voor de groei van nieuwe gewassen. Mestvergisting doet hier niets aan af: alle belangrijke voedingsstoffen die in mest zitten blijven behouden en komen uiteindelijk weer terecht op de akkers.

Mest die is vergist (digestaat) heeft een snellere werking op het land dan niet vergiste mest. In de vergister vindt een afbraakproces plaats wat nodig is om de meststoffen beschikbaar te maken voor de plant, wat anders in een veel lager tempo op de akkers moet gebeuren. De werking van digestaat is daarom meer vergelijkbaar met kunstmest: het heeft vrijwel direct effect.

Door de snellere werking, en daardoor betere benutting, van met name stikstof is er minder behoefte aan kunstmest. Idealiter zou digestaat zelfs worden aangemerkt als kunstmestvervanger, zodat veehouders (en ook akkerbouwers) minder kunstmest hoeven aan te kopen. Op deze manier kan mestvergisting ook bijdragen aan het verminderen van het kunstmestgebruik en dus ook via de verminderde kunstmestproductie een bijdrage leveren aan de reductie van CO2 uitstoot.

Terug naar overzicht

Info voor beleidsmakers

Download complete rapport

Wat beleidsmakers moeten weten over kleinschalige vergisting

Language

Houdt mij op de hoogte

Sign up
Share This