Faza 3: Koncepcja projektu i biznesplan
Na podstawie prac koncepcyjnych, które zostały wykonane w poprzednich etapach, można zidentyfikować różne rozwiązania dla projektu przygotowania biogazowni rolniczej, a opracowane studium wykonalności powinno umożliwić ocenę aspektów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych. Na podstawie tych wstępnych prac i wymiany informacji z ekspertem/doradcą, rolnik powinien wybrać najbardziej realną opcję uwzględniającą sytuację jego gospodarstwa w dłuższej perspektywie, i dla wybranego wariantu opracować szczegółowy biznesplan.
Rolnik musi zdecydować, które rozwiązanie jest najbardziej obiecujące – i która koncepcja będzie realizowana. W całym projekcie ten krok jest kluczowy i trudny, ponieważ podjęta ostatecznie decyzja będzie determinowała dalsze działania.
Opracowany biznesplan pozwoli rolnikowi rzeczowo przedstawić przygotowany projekt wszystkim zainteresowanym stronom, szczególnie przedstawicielom władz i bankom.

Rysunek: Kwestie do rozważenia na etapie “Koncepcja projektu i biznesplan” [na podstawie Castillo et al 2012]
Analiza SWOT
Rolnik wraz z doradcą/ekspertem powinien porównać różne koncepcje i rozwiązania w zakresie budowy biogazowi z uwzględnieniem wad i zalet każdego z nich. Są one związane z aspektami technicznymi, warunkami ekonomicznymi, społecznymi oraz środowiskowymi a także rolą rolnika i występowaniem wąskich gardeł.
Porównanie to może być wykonywane przy pomocy analizy SWOT. Jest to bardzo ważna część biznesplanu. Analiza mocnych i słabych stron służy do kompleksowej identyfikacji cech produktów, procesów, przedsięwzięć i innych elementów, które mogą sprzyjać lub utrudniać realizację procesu. Za pomocą analizy SWOT można względnie łatwo i szybko zidentyfikować istniejące problemy i szanse w zakresie realizacji projektu.
W ramach analizy SWOT rolnik musi odpowiedzieć sobie na poniższe pytania, które można zestawić w tabeli sporządzonej niezależnie dla każdego z możliwych do rozważenia rozwiązań:
- „Mocne strony”: Jakie są atuty (mocne strony) danego rozwiązania?
- „Słabe strony”: Czy są jakieś słabe strony, które muszą być brane pod uwagę?
- „Szanse”: Jakie możliwości stwarza realizacja projektu?
- „Zagrożenia”: Czy są jakieś zagrożenia/niebezpieczeństwa, zwłaszcza odnoszące się do czynników o charakterze ekonomicznym, prawnym i technicznym?
Tabela: Przykładowa analiza SWOT dla projektu biogazowni

Przykładowa analiza SWOT dla projektu biogazowni została przedstawiona w tabeli 2. W pierwszym etapie analizy SWOT należy wypełnić cztery pola odnoszące się do wymienionych wyżej elementów obejmujących czynniki wewnętrzne i zewnętrzne.
Czynniki wewnętrzne to takie, które mogą wynikać z działania rolnika (jak też innych osób lub instytucji, które uczestniczą w realizacji projektu. Są one źródłem silnych i słabych stron projektu (przedsięwzięcia/gospodarstwa). Mocne strony to np. dobra pozycja rynkowa lub posiadanie w ofercie produktów poszukiwanych przez klientów. Słabe strony to np. nieefektywne procesy produkcji.
Czynniki zewnętrzne to natomiast te elementy, na które rolnik (lub osoby/instytucje uczestniczące w projekcie) nie mają bezpośredniego wpływu. Są one źródłem szans i zagrożeń i odnoszą się do otoczenia w którym realizowany jest projekt. Szansę mogą stanowić na przykład, nowe rynki zbytu lub ogólnie rosnące koszty ogrzewania, co może skłaniać do poszukiwania tańszych źródeł energii. Zagrożeniami mogą być natomiast np. wydarzenia polityczne lub malejący popyt.
Właściwym podejściem powinno być rozpoczynanie analizy SWOT od identyfikacji silnych i słabych stron –umożliwia to przeprowadzenie obiektywnych rozważań nad projektem. Następnie z obserwacji trendów w rozwoju poszczególnych sił i słabości można wnioskować, czy mogą one stać się szansą czy też źródłem zagrożeń w realizacji projektu. Mocne i słabe strony oraz wynikające z nich szanse i zagrożenia stanowią kluczowy element tworzonego biznesplanu.
Biznesplan
Rolnik, wspierany przez doradcę/eksperta, musi podjąć decyzję w sprawie ostatecznej koncepcji projektu biogazowni jaki będzie chciał realizować w swoim gospodarstwie. Decyzja powinna być podjęta na podstawie wyników analizy SWOT, ale z uwzględnieniem możliwości finansowych i osobistych preferencji rolnika.
Opracowanie biznes planu to etap następujący po wyborze koncepcji projektu. Biznes plan jest przygotowywany i opracowany w celu podsumowania pomysłu na projekt stanowiący nowy rodzaj działalności gospodarstwa. W biznesplanie powinien być zawarty szczegółowy opis kolejnych etapów projektu, zdefiniowani odbiorcy tego dokumentu, a także zidentyfikowane szanse i zagrożenia, a w konsekwencji wskazana odpowiedź na pytanie o to, czy projekt jest wart wdrożenia.
Sporządzony biznesplan służy nie tylko przyszłym użytkownikom biogazowni, ale jest także ważnym dokumentem dla banków, administracji i ewentualnych partnerów biznesowych. Biznesplan podsumuje wszystkie szczegóły wybranej koncepcji projektu. Odnosi się do wszystkich informacji opracowanych w ramach „studium oceny wykonalności”.
Biznes plan składa się zazwyczaj z około 15-18 stron i powinien zawierać:
- Cel planowanej inwestycji (ogólny powód realizacji inwestycji, przyczyny dla których rolnik chce realizować inwestycję)
- Opis aspektów nietechnicznych (np. forma organizacyjna i status prawny firmy, lokalizacja, analiza rynku, dostępność dotacji, aspekty społeczne i środowiskowe)
- Przegląd aspektów technicznych i parametrów biogazowni (opis techniczny instalacji, określenie zapotrzebowania na substrat, określenie wymogów w zakresie jego transportu i magazynowania, określenie zapotrzebowania na siłę roboczą, itp.)
- Określenie żywotność ekonomicznej z uwzględnieniem zestawień (tabel) z zakresu ekonomiki (plan wydatków inwestycyjnych, roczny plan wydatków i przychodów i zestawienie oczekiwanych wskaźników rentowności, itp.)
- Analizę SWOT
- Dodatkowe wyjaśnienia eksperta z zakresu odnawialnych źródeł energii.
Dobrze przygotowany biznesplan powinien odnosić się także do krytycznych punktów projektu, które powinny zostać omówione i sprawdzone. W rezultacie tych działań projekt jeszcze przed jego realizacją osadzony będzie na dobrze przygotowanych fundamentach, co zapobiegnie uchybieniom w kolejnych etapach. Ponadto, biznesplan spełnia kilka ważnych funkcji, takich jak:
- Zmusza rolnika do bardziej krytycznego spojrzenia na projekt, poprzez szczegółową analizę możliwości jego realizacji (zarówno w kategoriach technicznych jak i ekonomicznych)
Stanowi dokument informacyjny dla banków i kredytodawców, potencjalnych instytucji finansujących i / lub inwestorów. Biznesplanu mogą żądać także instytucje finansujące budowę, jak też partnerzy biznesowi. Jest on dokumentem stanowiącym przewodnik w trakcie realizacji projektu i eksploatacji biogazowni, stanowiącej nowy rodzaj działalności gospodarstwa.
Pobierz przewodnik
Przewodnik dla rolników
Informuj mnie na bieżąco
Do fazy 4
Realization